‘Wie gaat er dan gymmen? Jij of je moeder?’
Geschreven door juf Liane
Verantwoordelijk zijn en je verantwoordelijk voelen. Dit zijn twee verschillende dingen…
Nu het voorjaar in aantocht is en de dagen weer wat langer worden, spelen kinderen weer heerlijk buiten. Bal mee of lekker spelen in een zandbak. Over een poosje zelfs weer lekker met een jas open of soms uit. Tja, kinderen hebben het nou eenmaal heel snel warm. Aan het eind van het spel nemen ze zelf natuurlijk de bal mee en komen ze met gloeiende wangen binnen. Ze zijn verantwoordelijk voor hun eigen spullen en er wordt verwacht dat ze al het speelgoed meenemen naar de klas of huis. Klinkt goed, he? Maar de praktijk is soms wat weerbarstiger… toch?’ Waar is je jas?’ ‘Oeps, vergeten’… of ‘de bal is weg’… Klinkt het bekend? Nog een: ‘Ik weet niet waar mijn fietssleutel is. Ik had hem net nog!’
De verantwoording krijgen en je vervolgens verantwoordelijk voelen, leert een kind met vooral veel vallen en dan zelf weer op gaan staan. Wanneer de bal buiten in de sloot is beland, wie neemt hem dan toch mee? Pak je als kind deze taak op of laat je dit aan je voorbij gaan? Neem je de verantwoordelijkheid? Of zeg je dan: ’ik heb hem niet als laatste aangeraakt…?’
Verantwoordelijkheid voelen is iets om te leren. Wanneer en hoe zorg je voor iets of laat je het liever de ander doen? Kom jij je afspraken na? Kan je op jou bouwen? Kan jij omgaan met de taak die jou wordt gegeven? Denk je zelf aan je spullen? Smeer je je eigen boterhammen? We horen een kind ook soms zeggen: ‘Mijn moeder is mijn gymtas vergeten’, waarop wij op de Zevensprong antwoorden: ‘Gaat je moeder gymmen dan?’
Wanneer een kind iets vergeet, kwijt is of z’n huiswerk niet heeft gedaan, voel je je als volwassene geneigd om een oplossing te bieden. Je wil de situatie redden (met een flinke mopper er soms bij, want die fietssleutel of bal is al vaker zoek geweest, zucht…). Je zoekt naar een ‘quick fix’ (gelukkig hebben we thuis nog een reservesleutel!), want hier zat je toch helemáál niet op te wachten? Breng jij als ouder de gymtas na, wanneer deze is vergeten? Of laat je het je kind zelf oplossen, door het verantwoording te laten nemen voor het probleem?
Wanneer je een kind leert de vinger op te steken voor een situatie, leert het omgaan met verwachtingen en rekenschap afleggen voor waar het verantwoordelijk voor is. Het leert zelf op te lossen, zelf te regelen of na te denken over hoe het misschien een volgende keer anders of handiger kan worden aangepakt. Het kind gaat zich hierdoor zelf verantwoordelijk voelen en zo groeit het zelfvertrouwen.
Speel de bal maar terug en vraag maar wat het plan wordt om het zelf op te lossen. Dat scheelt jou weer zoeken!
Stadshagen, Zwolle, 03-02-2025
Christelijke Daltonschool de Zevensprong